زیره به دو نوع اصلی تقسیم میشود: زیره سبز و زیره سیاه. زیره سبز (Cuminum cyminum) در غذاهای خاورمیانه، مدیترانه و جنوب آسیا بسیار محبوب است و به خاطر طعم تند و تلخ خود معروف است. زیره سیاه (Bunium persicum) که به آن زیره کرمانی نیز میگویند، در ایران و هند پرورش داده میشود و طعمی شیرینتر و ملایمتر دارد. هر دو نوع زیره بهطور گسترده در آشپزی و به عنوان ادویه استفاده میشوند.
در سال 2024، صادرات جهانی زیره حدود 13,232.19 تن متریک بوده که نشاندهنده کاهش اندک 1.27 درصدی نسبت به ماه قبل است. با این حال، واردات زیره به میزان قابلتوجهی افزایش یافته و به 452.96 تن متریک رسیده است که نشاندهنده افزایش 81.20 درصدی نسبت به سال گذشته است. این نشاندهنده افزایش تقاضا برای این محصول در بازارهای جهانی است.
صادرات زیره بهطور عمده از کشورهایی نظیر هند، چین، ترکیه، مصر، و هلند صورت میگیرد. این کشورها با تولید و عرضه حجم قابلتوجهی از زیره، بازار جهانی را تأمین میکنند. هند بهتنهایی مسئول بیش از 75 درصد صادرات زیره جهان است، در حالی که چین و ترکیه بهترتیب با سهم 14.29 و 4.77 درصد در رتبههای بعدی قرار دارند.
برترین صادرکنندگان زیره در جهان
هند بزرگترین صادرکننده زیره در جهان است و بهطور میانگین بیش از 75 درصد از صادرات جهانی را تشکیل میدهد. این کشور در سال 2023 حدود 160.71 میلیون دلار زیره به چین صادر کرده است. چین با 14.29 درصد از صادرات جهانی در جایگاه دوم قرار دارد و پس از آن ترکیه با 4.77 درصد قرار دارد. مصر و هلند نیز از دیگر صادرکنندگان عمده زیره در جهان هستند.
چین و ترکیه بهعنوان دومین و سومین صادرکنندگان بزرگ زیره، به ترتیب 14.29 و 4.77 درصد از صادرات جهانی را تشکیل میدهند. مصر و هلند نیز با سهمهای کمتر از یک درصد، نقشهای کوچکتری در بازار جهانی دارند. در عین حال، این کشورها بهخاطر تنوع محصول و کیفیت زیره خود، توانستهاند بخشی از بازار جهانی را تصاحب کنند.
در سالهای اخیر، بازار جهانی زیره شاهد نوساناتی در میزان تولید و صادرات بوده است. عواملی همچون تغییرات آبوهوایی، سیاستهای تجاری و تقاضای جهانی نقش مهمی در این تغییرات دارند. با این حال، کشورهای اصلی صادرکننده زیره توانستهاند جایگاه خود را در بازار جهانی حفظ کنند و بهطور مداوم در حال توسعه و گسترش تجارت خود هستند.
صادرات زیره ایران: مقاصد، میزان و نوع زیره
ایران یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان زیره بهویژه زیره سیاه (زیره کرمانی) است. زیره ایرانی به دلیل کیفیت بالا و طعم منحصربهفرد خود در بازارهای جهانی محبوبیت زیادی دارد. کشورهایی مانند هند، پاکستان، امارات متحده عربی و برخی کشورهای اروپایی از خریداران عمده زیره ایرانی هستند.
در سالهای اخیر، میزان صادرات زیره ایران به این کشورها به دلیل افزایش تقاضا و کیفیت بالای محصول افزایش یافته است. میزان و حجم صادرات ایران به کشورهای مختلف متفاوت است، اما سود حاصل از این صادرات بهطور کلی برای ایران قابل توجه است. هزینهها و سود حاصل از صادرات زیره بسته به نوع قراردادها، هزینههای حملونقل و تعرفههای گمرکی متفاوت است.
نوع زیرهای که بیشتر از ایران صادر میشود، زیره سیاه یا همان زیره کرمانی است که در بازارهای جهانی بسیار مورد توجه قرار دارد. این نوع زیره به دلیل طعم قوی و خواص دارویی آن، در کشورهای مختلف بهویژه در آسیا و خاورمیانه مورد استفاده قرار میگیرد.
صادرات زیره از ایران به امارات
امارات متحده عربی یکی از بازارهای اصلی برای صادرات زیره ایرانی است. در سالهای اخیر، صادرات زیره ایران به امارات به دلیل تقاضای بالا و نزدیکی جغرافیایی افزایش یافته است. امارات به عنوان یکی از مراکز تجاری منطقه، نقشی کلیدی در تجارت زیره ایرانی دارد و بسیاری از شرکتهای اماراتی به واردات این محصول مشغول هستند.
میزان و آمار دقیق صادرات زیره ایران به امارات متغیر است و بستگی به عوامل مختلفی نظیر شرایط بازار، نوسانات قیمت و توافقات تجاری دارد. با این حال، گزارشها نشان میدهد که ایران سالانه مقدار قابلتوجهی زیره به امارات صادر میکند که این کشور یکی از واردکنندگان اصلی این محصول محسوب میشود.
نوع زیرهای که بیشتر از ایران به امارات صادر میشود، زیره سیاه است که به دلیل طعم و عطر خاص خود، در آشپزی و به عنوان ادویه مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع زیره بهخاطر کیفیت بالا و خواص دارویی آن، تقاضای زیادی در بازار امارات دارد و به عنوان یک محصول با ارزش افزوده بالا در تجارت بین ایران و امارات نقش مهمی ایفا میکند.
در سال های اخیر به طور کلی صادرات گیاهان دارویی به امارات و همچنین صادرات زرشک به امارات با افزایش چشمگیری رو به رو بوده است.